I. Tìm Hiểu Lời Chúa
1. Bài Đọc I : Br 5, 1-9
Niềm hy vọng mừng vui cho
Giêrusalem
Trong một trang sách giàu chất
thi ca, vị Tiên tri đã gửi tới Thành Giêrusalem một thông điệp vui mừng và hy
vọng : con cái bị lưu lạc sẽ được Chúa đưa trở về trong danh dự và vinh quang.
Dân thành sẽ nhận biết một kỷ nguyên thịnh vượng và hoà bình.
a. Đây là một trong những bài thánh thi hay nhất trong Kinh
thánh ca ngợi lòng nhân ái của Thiên Chúa dành cho dân của Người. Từ sự tủi
nhục Thiên Chúa đã đưa dân tiến tới vinh quang; từ khốn khó đến sự phồn vinh;
từ đau buồn của khóc than tiến tới niềm vui.
b. Nhưng để Thiên Chúa gặp lại dân Ngài thì dân cần phải có sự quay trở về, từ bỏ tội lỗi và
sự bất trung là nguyên nhân gây nên sự dữ.. Cần phải mặc lại chiếc áo công
chính.
c. Cũng thế, vì Thiên Chúa chăm sóc con cái Ngài như một người
cha tốt nhất, nên trong thử thách, chúng ta cần phải tín thác chờ đợi giờ Thiên
Chúa can thiệp. Chắc chắn Ngài sẽ đến.
2. Bài Đọc II : Pl 1, 4-6.8-11
Hướng tới sự hoàn thiện ngày một
hơn.
Sau khi thổ lộ tất cả tình cảm
chan chứa của mình dành cho anh chị em Philipphê và niềm vui mừng của mình
trước sự thăng tiến đời sống thiêng liêng của họ, Thánh Phaolô mời gọi họ tỉnh
táo hơn nữa để tiến tới không lầm lạc trên đường hướng đến Đức Kitô.
a. Với tình yêu của Đức Kitô, Thánh Phaolô không ngừng cầu
nguyện cho những người cộng tác loan báo Tin mừng với mình có được tình yêu
nồng cháy trong sự hiểu biết sâu xa về con người và sứ mạng của Đức Kitô.
b. Đời sống Kitô hữu, ngài giải thích là một sự tăng tiến hướng
tới sự hoàn thiện viên mãn trong Đức Kitô.
c. Bản văn này đuợc đặt trong bối cảnh và tinh thần của mùa
vọng thật ý nghĩa. Một thời gian để suy gẫm, để cầu nguyện và để cố gắng tiến
triển trong sự nhận biết thánh ý Chúa và trung tín sâu sắc hơn, trọn vẹn hơn,
quảng đại hơn.
3. Tin Mừng : Lc 3, 1-6
Thánh Luca đưa chúng ta tham dự
vào sự khởi đầu sứ mạng của Gioan Tẩy Giả tại sông Giođan : Gioan, quả nhiên,
đã được trao sứ mạng chuẩn bị cho đồng bào của mình đón Đấng Messia sắp ngự
đến.
a. Trước hết, bằng sự am hiểu lịch sử, Luca quan tâm ghi các
mốc thời gian đương thời để đánh dấu việc khởi đầu sứ vụ của Gioan Tẩy Giả và
sự xuất hiện công khai của Đức Giêsu Kitô. Khi đánh dấu thời gian xuất hiện của
Gioan và của Đức Giêsu Kitô với các Vua và Thượng Tế bấy giờ, Luca muốn xác
định thời gian của hai sự xuất hiện này trong lịch sử trần thế. Tất nhiên, khi
đưa những mốc thời gian sử liệu, Luca không chú tâm đến lịch sử trần thế mà chủ
đích là muốn lồng lịch sử này vào trong lịch sử Cứu độ.
b. Tiếp theo, Luca trình bày vắn tắt tổng quát về lời rao giảng
sám hối của Gioan. Sứ mạng của Gioan Tẩy Giả bắt đầu tạo nên một giai đoạn
chuẩn bị cận kề vì Đấng Cứu Thế đã đến. Lấy lại lời Tiên tri Isaia loan báo,
Luca minh chứng Gioan xuất hiện là giai đoạn cuối cùng của Cựu ước. Giai đoạn
này, Dân Chúa được kêu gọi trở về với Thiên Chúa của mình trong tinh thần sám
hối và khiêm nhường. Sứ mạng của Gioan là loan báo lần cuối cùng về ơn Cứu độ
của Thiên Chúa và bắt nối vào Đức Giêsu Kitô, Đấng đến thực hiện ơn Cứu độ.
c. Trong bối cảnh mùa vọng, Bản văn này được chọn đọc nhằm mục
đích cho thấy rõ điều thiết yếu trong nỗ lực sống đức tin của Kitô hữu là phải
khai mở trong tâm hồn một con đường cho Vương quốc của Đấng Cứu Thế ngự đến.
Khai mở bằng việc chỉnh sửa lại ý hướng bản thân, bằng việc quyết tâm chống lại
những tính hư tật xấu, và bằng việc chấm dứt những mối bất hòa với anh em.
II. Gợi Ý Bài Giảng
1. Từ Gioan Tẩy Giả đến
Kitô hữu ngày nay, cùng chia sẻ một sứ mạng : Gioan Tẩy Giả có sứ mạng chuẩn bị
dọn đường cho Đấng Cứu Thế đến với dân Ngài. Sứ mạng của ông gắn liền với một
bối cảnh lịch sử cụ thể như Thánh Sử Luca đã tỉ mỉ ghi lại những dữ liệu lịch
sử, mốc thời gian mà Gioan Tẩy Giả xuất hiện. Chắn chắn không phải là việc thừa
thãi khi Luca cố ý ghi lại những nhân vật lịch sử, mốc thời gian : “Đời Hoàng
Đế Tibêriô năm thứ 15, Phongxilô Philatô làm Tổng trấn xứ Giuđêa … có lời Chúa đã kêu gọi Gioan, con
Giacaria, trong hoang địa”. Chúa kêu gọi một con người gắn liền với một không
gian, thời gian cụ thể để làm một việc Chúa muốn trong chương trình Cứu độ của
Ngài, chương trình trải dài suốt lịch sử nhân loại này. Từng thời gian, từng
không gian Chúa sẽ chọn gọi những người Chúa muốn để loan báo sứ điệp Cứu độ
của Ngài cho mọi người. Nói cách khác, Gioan đã chấm dứt sứ mạng của mình cách
tốt đẹp. Ngày nay, sứ mạng đó lại được tiếp nối qua ơn gọi Kitô hữu của mỗi
người. Chúng ta không phải là những người của quá khứ, cũng không phải là những
người được chọn cho tương lai mà là những con người của ngày hôm nay. Những
Kitô hữu của Việt Nam,
thời thế kỷ thứ XXI, sống trong đất nước Xã Hội Chủ Nghĩa … Thiên Chúa đã muốn
như thế. Ngài đã chọn mỗi người chúng ta là những Gioan Tẩy Giả cho ngày hôm
nay, cho những anh chị em thời đại của mình, nơi chốn của mình.
Như thế, trách nhiệm của mỗi Kitô
hữu là phải xây dựng niềm tin và ý thức sứ mạng : mỗi tín hữu là một Gioan Tẩy
Giả được sai đến trong gia đình, xứ đạo và môi trường xã hội của mình. Từ đó,
biết mình phải làm gì, nói gì? để chuẩn bị cho anh chị em chung quanh biết đón
nhận Chúa. Để Thực Sự là Gioan Tẩy Giả chính bản thân phải biết hối cải và sống
niềm hy vọng chờ đón Chúa. Cần phải chuẩn bị thích đáng cho vai trò Tiền hô của
mình. Chuẩn bị bằng mọi cách : từ cách mạng thông tin, đấu tranh chống khủng
bố, ủng hộ phong trào hoà bình, đến xây dựng nền văn minh sự sống để chờ Chúa
đến.
2. Sứ điệp của Gioan Tẩy Giả, một thông điệp thời sự cho Kitô
hữu ngày nay : Gioan kêu gọi mọi người sám hối, dọn đường cho Chúa ngự đến. Sứ
mạng của ông đã kết thúc khi Đức Giêsu Kitô xuất hiện công khai để loan báo Tin
Mừng, thực hiện công trình cứu độ. Gioan là Tiên tri cuối cùng của Cựu ước, là
bản lề nối thời Cựu ước với Tân ước, nhưng không vì thế mà sứ điệp của ông
không còn gia trị nữ. Đành rằng ngày nay, Đức Giêsu Kitô đã hoàn tất công trình
cứu độ của Ngài, ơn cứu độ đã tuôn đổ cho nhân loại, nhưng để đón nhận được ơn
cứu độ thì chính mỗi người phải biết chuẩn bị tâm hồn để lãnh nhận. Trên bình
diện cá nhân cũng như trên bình diện xã hội ngày nay, Thiên Chúa muốn đến với
con người, đến giữa lòng nhân loại cũng vẫn đang phải đi vào những con đường
quanh co khúc khuỷu của lòng người thâm hiểm, những con đường đầy vực thẳm hố
sâu của tệ nạn xã hội, những con đường cụt không lối ra của lòng hận thù, chiến
tranh và bạo lực trong thế giới. Cho nên, sứ điệp của Gioan vẫn còn đó tính
thời sự của nó. Con người và xã hội hôm nay rất cần phải dọn đường để Chúa ngự
đến. Dọn từ tâm hồn mỗi người cho đến toàn xã hội. Bên cạnh đó, tuy dẫu ơn Cứu
độ của Chúa đã được thực hiện, đã được trao ban nhưng vẫn còn rất nhiều người,
nhiều nơi chưa được thấy.
Nhận ra tính thời sự trong sứ điệp
của Gioan tẩy Giả sẽ giúp mỗi người sống mùa vọng này ý nghĩa hơn thiết thực
hơn. Mùa vọng không chỉ là khoảng thời gian trong chu kỳ của niên lịch phụng
vụ, đến hẹn lại lên để rồi làm mọi sự như một thói quen máy móc, thành một nếp
sống nhàm chán. Nhưng nhờ đó, sống tích cực hơn, mùa vọng sẽ như làm một điểm
mốc để kiểm điểm bản thân, làm mới lại sức sống đức tin; mùa vọng sẽ như là một
dấu nhấn để can đảm dấn bước lên đường và mùa vọng sẽ như là một cánh cửa hy
vọng mở ra một giai đoạn mới trong hành trình đức tin.
3. Canh tân cuộc sống theo lời Gioan Tẩy Giả, một đòi hỏi khần
thiết : Gioan tẩy Giả kêu gọi sám hối canh tân cuộc sống để chuẩn bị đón Chúa,
nhưng bây giờ Chúa đã đến rồi, ơn cứu độ đã trao ban rồi. Mùa vọng chỉ là thời
gian nhắc nhớ đến việc Chúa đến lần thứ nhất để hướng lòng chờ đón Chúa đến lần
thứ hai. Vậy thì không còn thời gian để lần lữa, để trì hoãn hay để chuẩn bị mà
bây giờ là thời gian dứt khoát đón nhận hay không đón nhận Chúa và ơn cứu độ
của Ngài. Chính vì thế, lời mời gọi sám hối, canh tân cuộc sống là một đòi hỏi
khẩn thiết. Chúa đã đến nhà và Ngài đang đứng gõ cửa chờ đợi mỗi người mở cửa
để Ngài vào. ‘Hãy lấp mọi hố sâu, hãy san mọi núi đồi, sám hối canh tân là một
đòi hỏi của lòng trong sạch, phải loại bỏ mọi tư tưởng tội lỗi xấu sa thấp hèn,
mọi dục vọng bất chính. Chính chúng là cội rễ của mọi tính hư tật xấu : kiêu
ngạo, ích kỷ, ghen tuông, hung hăng, bạo lực … Đức Kitô không thoả hiệp với sữ
xấu, không ở chung với chúng. ‘ Con đường cong queo hãy làm cho ngay thẳng’, sám
hối canh tân là một đòi hỏi về sự công chính, sự công chính trong chiều cao đối
với Thiên Chúa, Đấng Tạo Dựng và là Chủ tể muôn vật; là Cha đầy lòng nhân từ,
chúng ta sống công chính với Ngài khi tôn thờ và đón nhận Ngài với tất cả tình
yêu mến. Sự công chính trong chiều ngang đối với anh chị em, họ là những người
cùng chung sống, cùng đồng hành với chúng ta. Biết bao người anh chị em của
chúng ta đang lâm vào cảnh bất hạnh, khó nghèo, mồ côi. Sống công chính với họ
là chúng ta phải biết yêu thương cảm thông và làm sao mang lại cho họ phẩm giá
và sự giải thoát, làm sao chia sẻ cho họ hạnh phúc của mình. ‘ Con đường gồ ghề
hãy san cho bằng”, sám hối canh tân là một đòi hỏi về đời sống nội tâm. Tâm hồn
chúng ta gồ ghề bởi biết bao những chi phối, lo toan của cuộc sống hàng ngày.
Cơm áo gạo tiền, danh vọng, quyền lợi … chiếm hữu tất cả tâm trí, tình cảm của
cá nhân, khiến cho tâm hồn không còn chỗ cho Chúa nữa. Chúa đã đến, chúng ta
phải liên kết chặt chẽ với Ngài. Trong tâm khảm phải níu giữ Lời Ngài, trong cuộc
sống phải thực thi Lời Ngài.
III. Lời Cầu Chung
* Lời Mở : Anh chị em thân mến,
Chúa Giêsu Kitô đã đến để ban tặng cho chúng ta hồng ân cứu độ. Trong tâm tình
chúc tụng, ngợi khen Chúa, chúng ta cùng dâng lời nguyện xin.
1. Hội Thánh có sứ mạng loan báo Tin mừng cứu độ. Chúng ta cùng
cầu xin cho mọi thành phần Hội Thánh luôn biết đồng hành, hiện diện với con
người và xã hội hôm nay để làm cho thế giới này ngày càng phát triển những gía
trị Tin Mừng.
2. Chúa đã đến hơn hai ngàn năm qua nhưng thế giới ngày này vẫn
còn biết bao nhiêu tệ nạn xã hội, chiến tranh, hận thù và bất công. Chúng ta
cùng cầu nguyện cho các nhà lãnh đạo các quốc gia luôn biết đối thoại, cộng tác
với nhau xây dựng một thế giới văn minh, hòa bình và tràn đầy tình người.
3. Hãy dọn đường Chúa cho ngay thẳng. Chúng ta cùng cầu nguyện
cho mọi người trong cộng đoàn chúng ta được tràn đầy ơn Chúa Thánh Thần để ai
nấy biết nỗ lực canh tân đổi mới cuộc sống theo những giá trị của Tin Mừng.
* Kết Nguyện : Lạy Thiên Chúa là Cha đầy lòng thương xót,
Chúa đã yêu thương cho Con Một của Ngài là Đức Giêsu Kitô đến để cứu độ, giải
thoát chúng con khỏi kiếp nô lệ cho tọâi lỗi, ma quỉ và sự chết. Xin thương
đoái nhận những ý nguyện chân thành của chúng con, cho chúng con biết dọn mình
sẵn sàng đón chờ ngày Đức Kitô ngự đến trong vinh quang. Người là Đấng hằng
sống và hiển trị muôn đời.
